PİLONİDAL SİNÜS(KIL DÖNMESİ)
Pilonidal Sinüs(kist,enfeksyon,kıl dönmesi) intergluteal aralıkta(iki kalça arası alan)oluşan ve içinde kıl bulunan sinüs yada apsedir.Sebebi tam bilinmesde otururken bu yarığın vakum oluşturarak kılları orta hattaki çukurcuklara çektiği düşünülmektedir.Bu içeri doğru büyüyen kıllar daha sonra enfekte olarak hastalık,kuyruk sokumunda apse şeklinde kendini gösterir.
Kıl Dönmesi Tipleri Nelerdir
Tedaviyi belirleme bu hastalığın Klinik Sınıflamasını bilmek önemlidir. 5 Tipi vardır.
Tip I :Sessiz Noktası Olanlar — Kuyruk sokumunda belli-belirsiz şikayetler yaşanmış geçmiştir. Halen hiç bir yakınma yoktur. Sadece bir veya birkaç adet toplu iğne başı kadar delik vardır. Sadece takip yeterlidir.Müdahale gerekmez
Tip II :Oturamayanlar — Apseli başlangıç (akut pilonidal kist apsesi). Önceden hiç bir yakınma olmamıştır. Kuyruk sokumunda, son birkaç gün içinde gelişmiş, genellikle anüsten 5-6 santimetre yukarıda, birkaç santim çapında ağrı, şişlik, kızarıklık vardır. Hasta oturmakta güçlük çeker. Antibiyotikler nadiren işe yarar. Ağrı kesicilere rağmen ağrı yatıştırılamaz. Acil ameliyat gerekir.
Tip III :Hep Akıntısı Olanlar — Uzun süreli akıntı (kronik pilonidal sinüs). En sık görülen klinik tablodur. Akıntı ön plandadır. Geçirilmiş bir apseli başlangıçtan sonra veya hiç apse belirtisi hissedilmeden başlamış olabilir. Ağrı kızarıklık nadirdir. Hasta sık sık iç çamaşırında iltihabi kirlenme görür. İltihap delijkleri kalçalar arasındaki çukurlukta genellikle anüsten 5-6 santimetre yukarıda başlayıp daha yukarıya doğru yayılma eğilimindedir. Bazen bu deliklerden dışarıya doğru kıl uzandığı görülür. Uzun süredir hastalığı olanlarda orta hattın birkaç santimetre yan tarafında da delikler görülebilir. Bu hastalığın ilerlediğine işarettir. Planlı kalıcı tedavi için ameliyat gerekir.
Tip IV Akıntısı Kesilip Oturamayanlar — Uzun süreli akıntıdan sonra akıntısı durup apse gelişen(kronik pilonidal sinüs apsesi). Kronik hastalığın seyri sırasında iltihabı dışarı akıtan açıklıkların tıkanması sonucu apseli başlangıçtakine benzer apse gelişir. Kuyruk sokumu bölgesinin dışına taşan apseler vardır.Acil ameliyat gerekir2 aşamalı tedavi tercih edilmelidir..
Tip VIAmeliyat Olup Başa Dönenler — Ameliyat sonrası en az 3 ay yakınmasız dönem geçirdikten sonra yeniden apse ve akıntı gelişen hastalardır.
KIL DÖNMESİ TEDAVİ DE NELER YAPILIR
Pilonidai sinüs apseleşmişse acil apseyi cerrahi olarak açmak gerekir.Bu apseler genellikle yüzeyel oldukları için işlem muayenhanede,klinikte veya acil odasında yapılabilir.
Kronik Pilonidal Sinüs tedavisinde tek geçerli yöntem cerrahidir. Bölgenin kazınması, dondurulması işlemi, Lazer ışınları veya elektrikli bıçaklar ile yakılması, Polifenol gibi değişik kimyasal maddelerin uygulanması gibi basit cerrahi dışı uygulamalar yapılabilir.Fakat bu yöntemlerin tekrarlama ihtimali, cerrahi müdahaleye oranla daha yüksektir.
Ameliyatı kabül etmeyen hastalara uygulanabilir.
KIL DÖNMESİ AMELİYATI YÖNTEMLERİ NELERDİR?
Mikrosinüsektomi
Fistülün üstünün açılması ve kazıma işlemi
Kistin tamamen çıkarılması ve primer kapama
Kistin tamamen çıkarılması ve açık bırakma
Kistin tamamen çıkarılması ve flap uygulamaları
Cleft-Lift uygulaması
MİKROSİNÜSEKTOMİ
Lokal anestezi ile gerçekleştirilen ve hastaneye yatış gerektirmeyen bir tedavi yöntemidir. Genel anesteziye hiç ama hiç gerek yoktur. Sadece ama sadece 10 dakika sürer. 2 cm’lik çok küçük bir kesi ile oradaki sinüs alınır. Oysa bu kesinin uzunluğu ve alanı diğer operasyonlarda oldukça ama oldukça büyüktür. Hatta bazı ameliyat tekniklerinde, doku kaydırılır ve büyük bir dikiş alanı olur ki bu da
sonrasında büyük bir ameliyat izi ile yaşamanıza sebep olur. Mikrosinusektomi yönteminde ise operasyon sonrası çok küçük bir kesi olduğu için, belli belirsiz bir iz kalır
Kistin tamamen çıkarılması ve flap uygulamaları(yama kaydırma)
Uzun süreli akıntıyla giden kronik pilonidal sinüs vakalarının çoğu için uygun olabilecek ameliyat tipilerinden biride yarayı genişce çıkartıp yamayla onarma şeklindeki ameliyat tipidir. Önce hastalıklı doku tamamen çıkartılır. Orta hatta komşu kalça dokularından cilt ve cilt altını içeren dil biçiminde bir yama dokusu (flep) hazırlanır. Yama yana döndürülüp yara çıkartılmasından arta kalan boşluğa dikilerek ameliyat (eksizyon + flep) tamamlanır. Uzun dönem sonuçları açısından bakıldığında başarılı bir ameliyat tekniğidir.
Kistin tamamen çıkarılması ve açık bırakma
Hastalıklı bölgenin kesilip çıkartılıp yaranın olduğu gibi açık bırakılması; kısa ve kolay bir işlemdir. Ancak yara iyileşme süresi 6-8 haftayı bulabilir. Hastalığın tekrarlama oranı %5-10’dur. Hasta açısından zahmetli bir tedavi şekli olduğu için zorunlu kalınmadıkça tercih edilmez.
Kistin tamamen çıkarılması ve primer kapama
Hastalıklı bölgenin çıkartılıp yara dudaklarının karşılıklı dikildiği yöntem (eksizyon + primer onarım) az tercih edilen bir ameliyat türüdür. Nadiren, sadece küçük iltihaplarda uygundur. Ameliyat süresi 20 dk. yara iyileşme süresi 10-15 gün, ancak hastalığın tekrarlama oranı %20-30’dur.
CLEFT LİFT TEKNİĞİ
Cleft Lift tekniği kuyruk sokumundaki yağ dokusunun korunarak etkilenen deri,Pilonidal Sinüs ve laterel ağızların asimetrik elips şeklinde çıkarılmasıkalın deri parçasının çıkarılan boşluğu doldurmasığla iki kalça arası boşluğun düzleştirilmesidir.
Bir ya da daha çok sinüs ağzının kuyruk sokumu bölgesinin sınırları dışında olduğu tip 4 olgularda ve nüks vakalarda güvenilir,kolay gerçekleşen,nüksü düşük, hastayı zorlamayan bir operasyon yöntemidir.Bu operasyonu olan hastalar 1 gün hasatnede kalır 7-10 gün içinde çalışmaya başlayabilirler.
HANGİ HASTAYA HANGİ AMELİYAT?
Tüm cerrahi işlemlerde olduğu gibi Pilonidal Sinüs cerrahisinde de amaç basit,ağrısız,etkili,işe erken dönüşü sağlayan ve nüksü en az olan operasyon yöntemini seçmektir.Bütün bu koşulları sağlayan tek yöntem yoktur.Önemli olan hastaya uygun yöntemi seçmektir.
Örnek verecek olursak ,microsinüsektomi tüm yöntemler içinde en iyi yöntem gibi görünmektedir.Fakat bu operasyon pilonidal sinüs hastalarının %5-10 gibi oldukça az bir kısmı için uygun olabilir. Sadece hastalığın erken evresinde, kalçalar arası çukurluğun az, kıl yoğunluğunun düşük olduğu hallerde basit bir seçenek olarak düşünülebilir. Sosyal medyada her hastaya uygulanabileceği gibi yanlış bir kanı oluşturulmuştur.Hastaların büyük bir çoğunluğu geniş bir kronik iltihaplı doku alanı ile başvurmaktadır. Sadece 1-2 cm çapında bir doku parçasının çıkartılmasıyla hastaların çoğunda kalıcı bir tedavi sağlanamayacağını ve nükslerin fazla olacağı aşikardır.
Geniş sinüs ağızları içeren kronik pilonidal sinüs vakalarının çoğu için uygun olabilecek ameliyat tipileri yarayı genişce çıkartıp yamayla onarma(flap) ve cleft-lift şeklindeki ameliyat tipleridir.
Nüks ve uzun süredir tedavisi devam eden hastalarda daha sıklıkla seçilecek operasyon Cleft-Lift olmalıdır.